Wat is stress en hoe ga jij hiermee om?

Bron: CSR, het centrum voor stress en burn-out coaching,  www.csrcentrum.nl

Stress is een veel voorkomend begrip. Iedereen heeft wel eens stress. En in deze tijd van crises, energie, hoge kosten, milieuproblematiek en wereldcrises, hebben veel mensen last van stress, is de verwachting. Zo ook mensen die zoeken naar werk of werkgevers die zoeken naar medewerkers. Arbeidsmarktkrapte is een probleem. Te veel werk en te weinig mensen. Hoe behouden we de mensen voor onze organisatie? Te hoge werkdruk en te weinig connectie tussen werk en leven. Werkstress is overal. Helaas.

Hoe zorgen we ervoor dat onze medewerkers niet ‘omkomen’ in de stress? Goed om even een stukje terug te gaan in kennisopbouw over stress.

 

Hoe ontstaat deze stress?

Stress ontstaat als er ‘iets’ niet in evenwicht is. Doe je dingen die je helemaal niet leuk vindt, zul je daar stress van ervaren. Nu de wereld om ons heen andere effecten op ons heeft, zullen mensen daar stress van ervaren. Jezelf staande houden binnen veranderende omstandigheden is een uitdaging.

Er kan best wat van ons, mensen, gevraagd worden; aanpassen aan een ‘graadje minder warmte’ of ‘anders boodschappen doen’ of ‘met minder genoegen nemen’. We kúnnen dat als mensen – ook al raak je daardoor enigszins uit balans.

Ook kunnen we best een keer hard werken en doorhalen. Een werkweek van 60 uur ipv 40 uur. Kan best, voor een keer. Werkdruk kunnen we als mens handlen. We kunnen ook met onbalans in werk omgaan – werkstress over processen en systemen. We kunnen het allemaal handlen.Dat is niet erg, dat is vrij normaal zelfs.

Totdat je te lang ‘uit balans bent’ en er klachten ontstaan…
Je krijgt lichamelijke klachten zoals vermoeidheid en pijntjes en je krijgt mentale klachten zoals concentratieproblemen, vergeetachtigheid en vermoeidheid. Dan zijn we letterlijk over onze grens gegaan en hebben we deze te laat ‘aan de rem getrokken’. Herken je dit?

 

Stressopbouw

Onderzoek wijst uit dat stress opgebouwd wordt uit diverse bronnen. Zowel uit het werk als uit onze persoonlijkheid als uit de maatschappij. Het is een wisselwerking.

Krapte op de arbeidsmarkt is een voorbeeld van maatschappelijke impact. Net zoals milieu en energie-problematiek. Die arbeidsmarkt komt ook behoorlijk dichtbij in ons persoonlijke leven. De krapte betekent dat jij goed moet uitzoeken op welke baan jij wilt solliciteren en tegen welke condities. Het betekent ook dat jij zult moeten overwegen of je in gaat op dat lucratieve aanbod. En het betekent dat werkgevers zullen moeten nadenken over het behoud van hun mensen enerzijds én over creatieve werving anderzijds. Er gebeurt ook van alles op dit vlak.

De stress component speelt bij al deze variabelen een rol. Het is écht belangrijk om juist in deze keuze-stress, het hoofd koel te houden. Goed bij jezelf te blijven en transparant te zijn. Transparant over wie jij bent, wat jij te bieden hebt, over jouw eigenwaarde. En vanuit de organisatie wordt transparantie verwacht over contracten, verwachtingen en behoud-management. ‘Wat doet de werkgever eraan om jou te behouden’ – wordt een belangrijk overwegingspunt voor (aanstaande) medewerkers.

 

Waar leidt sluipende stress toe?

Van Vermoeidheid (met te weinig herstel), naar Overbelast (met toenemend hersteltekort), naar Stressklachten (veel hersteltekort) naar Overspannen (aanpassingen in het stresssysteem) naar Burn-out (stresssysteem is ontregeld).

Er zijn 5 gradaties in (werk)stress te herkennen. En dat vormt eigenlijk ‘het goede nieuws’. Als je er op tijd bij bent, bij jouw gevoel van vermoeidheid, dan kun je herstel-acties inzetten en er binnen afzienbare tijd weer overheen komen. Mogelijk maak je structurele aanpassingen in het kader van ‘terugvalpreventie’.

Stress kent dus vele gradaties en dat levert ‘het goede nieuws’ op:

Je herstelt beter wanneer je onderkent dat je last van stress hebt en je voldoende aandacht besteedt aan herstelacties en structureel onderzoekt waar je stress door krijgt, zodat je aan de voorkant van het proces iets kunt veranderen.

Dat is best moeilijk. Hieronder tips over hoe jij jouw stress kunt onderzoeken én kunt leren omgaan met jouw stressklachten.

 

Waar zit je in jouw stress-gevoel?

Als jij wil onderzoeken in welk ‘stress-stadium’ je zit, dan kun je jezelf bevragen. Dan krijg je gevoel voor je klachten en hoe serieus jij deze moet nemen.

De vragen die je kunt stellen:

• Pleeg je roofbouw op jezelf? (veel werken/studeren en te weinig herstel)
• Kun je voldoende herstellen? (heb je ontspanningsmomenten)
• Is er verschil met vroeger? Wat is er veranderd? (zit je steeds meer in de actiestand of val je juist vaker stil)
• Hoe pak jij het aan?
  • Roofbouw stoppen en fysiek herstellen, betekent ook daadwerkelijk meer bewegen en vaker rusten.
  • Zelfmanagement bevorderen: binnen jouw bereik jezelf helpen met ontspanning.
  • Gecontroleerd opbouwen.

 

Hoe ga je om met je eigen stress?

Een inzicht in deze nieuwe kijk op stress betekent uitgaan van het feit dat ‘stress’ nodig is om in actie te komen en het bewust inbouwen van voldoende herstelacties. De aanpak is lang gericht geweest op stressreductie. De andere kijk op stress gaat uit van het vergroten van herstel door meer tijd te nemen of meer rust te nemen in relatie tot de stress.

Het lijkt alsof stress ‘erg’ is, maar de achterliggende gedachte in deze nieuwe kijk is dat stress niet erg is en zelfs functioneel is, zolang er voldoende evenwicht is met herstel.

De focus ligt vooral op ‘aandacht te geven aan het evenwicht tussen stress en herstel.’ Dat is een nieuwe kijk.

 

Waar mag je aan denken voor herstel?

• Doen wat bij je past, werken vanuit talent en motivatie.
• Rustpauzes – regelmatig inlassen.
• Ademtechnieken – om de ademhaling laag te krijgen en daardoor ontspannen te raken.
• Mindfulness – om te leren focussen.
• Sporten – om het fysiologische systeem in actie te krijgen, bij voorkeur in de ochtend.
• Weinig alcohol – en juist niet voor het slapen gaan.
• Slapen – voldoende met goede slaap hygiëne en regelmaat.
• Sociale interactie – om te praten en lachen en te weten dat je niet alleen bent.

Kom je er zelf niet uit? Vraag je omgeving om je te helpen. Is jouw stress té hoog, vraag dan zeker een coach. Jouw coach kan je helpen om aandacht te besteden aan jouw klachten en een aanpak voor jou bedenken. Maatwerk dus.

Bij Bite Coaching help ik jou gericht, vanuit intrinsieke motivatie en waarden om jouw stress te duiden, een maataanpak te maken en met jou een traject te doorlopen waardoor je zelfstandig je eigen ontwikkeling kunt vormgeven. Zo’n traject bestaat uit assessments, opdrachten en ontwikkelstappen, van motivatie tot veerkracht, waar je meer energie van krijgt en dan ook minder stress.

Wil jij jouw stress aanpakken? Neem dan contact op en dan plannen we een intake.