Kiezen voor vooruitgang en waarom het soms niet lukt

Als Studiekeuzecoach heb ik de laatste 13 jaar vanuit mijn bedrijf vele jonge mensen, jongeren, begeleid in het maken van hun studiekeuze. Daar ben ik nu mee gestopt. Toch wil ik in dit artikel de achtergrond van ‘het maken van een studiekeuze’ uitleggen en wat tips meegeven. Voor de jongere, de ouders en coaches.

Mijn cliënten waren vooral jongeren die zelf geen idee hadden wat ze moesten gaan studeren en ook hun ouders hadden geen idee.

Het zoeken naar de mogelijkheden op de studiekeuzemarkt is een grote opgave. Zoeken naar studies in een aanbod van duizenden studies. Hoe doe je dat?

Groeiende belangstelling

Toen ik in 2009 startte met studiekeuze begeleiding, was dit onderwerp nog niet zo bekend. Inmiddels, 13 jaar later, is er enorm veel ondersteuning op dit gebied. De begeleiding wordt aangeboden vanuit bureaus, scholen maar ook vanuit bedrijven die methodieken en testen bedacht hebben om de keuzes te vergemakkelijken. En vele bureaus hebben zich verenigd, bijvoorbeeld in StudieKeuze Nederland, waar ik al die tijd lid van geweest ben. Een netwerk van Studiekeuzecoaches met als doel zichzelf te blijven ontwikkelen, professionaliseren, en zichtbaar te zijn op de studiekeuzemarkt, profileren.

Alle aanbieders op de studiekeuzemarkt hebben het doel om de jongeren te begeleiden bij de keuze van hun studie. Met die doelen is niets mis. De grote verschillen zitten in de manier waarop naar dat doel toegewerkt wordt, zo heb ik bemerkt.

Wie ben jij?

Mijn invalshoek is gebaseerd op de persoon zelf. Wie is deze jongere? Hoe zit deze jongere in elkaar? Wat vindt hij/zij belangrijk, wat interesseert hem/haar? En dat is best lastig. “Ik weet het niet”, is een veel gehoord antwoord.

“Ik weet het niet” komt voort uit het feit dat jongeren soms nog niet zover zijn dat ze überhaupt nadenken over een studiekeuze. Dan kun je vragen stellen over allerlei onderwerpen, maar dan blijft het ‘niet-weten’ een grote plek innemen. ‘Niet weten’ is identiek aan nog niet verder gekeken. Nog niet nagedacht. Nog niet met meer dingen bezig geweest dan wat er dagelijks gebeurt, op school, met vrienden, bij de sport, thuis. Alles gaat gewoon zijn gangetje. En dan nu nadenken over een toekomst? Hoe dan?

Zelfreflectie

En dat is nu zo leuk. Hoe dan? Soms gebeurt er iets met jongeren als ze een profiel zien van zichzelf. Ze zien een reflectie van zichzelf in de vorm van balkjes met kleurtjes die staan voor motieven. Jij bent gemotiveerd om voor anderen te zorgen. Huh? Jij bent gemotiveerd om snel naar resultaten toe te werken. Jij bent gemotiveerd om leiding te nemen. Jij bent gemotiveerd om spanning aan te gaan en risico’s te nemen. Jij bent gemotiveerd om op je eentje dingen te doen en zelf beslissingen te nemen.

En dan begint er iets te ontstaan. Door de jongere een beeld van zichzelf te laten maken (middels een assessment) kijkt deze jongere objectief naar zichzelf. En dan ontstaat er een totaalbeeld met specifieke uitschieters in wat hij/zij van nature goed kan. Talenten? Aanleg? Iets wat nog niet naar boven gekomen is in bijzondere mate en zeker aandacht verdient.

Daar zitten dan de aanknopingspunten. Studies zijn gebaseerd op wat je ermee kunt bereiken, maar vooral op het leren binnen een bepaald kennis- en vakgebied. Dat kennis- en vakgebied is breed en ergens zullen parallellen, overeenkomsten, te vinden zijn met die profielen van die jongeren. Díe match maken is interessant en leuk en schetst een solide toekomstbeeld.

Wat vind jij leuk?

Daaraan koppelen we dan belangrijke inzichten over Waarden en Interesses: ‘wat vind jij belangrijk?’ en ‘wat vind jij leuk?’ Het complete beeld leidt tot een aantal studies waarin de persoon zich zou kunnen ontwikkelen.

Dan volgt de stap van verder uitzoeken en verdiepen via de geijkte kanalen, open dagen, meeloopdagen of proefstudeerdagen en zeker ook een goede verdieping van de website en de match gaat ontstaan.

Soms lukt het niet. Waarom niet?

Dan is de jongere er niet klaar voor. Hij/zij heeft totaal geen zin om te gaan studeren. En school heeft geen positieve indruk achter gelaten. Dan is het zaak om zo goed mogelijk te zoeken naar het verbreden van het perspectief. Ga iets anders doen, neem een interessant tussenjaar. Ga wat werken in het buitenland. Ga eens in een sociaal andere context kijken. Werk met je handen, tussen de dieren, tussen de vluchtelingen, ga helpen, ga inpakken, ga werken in een callcenter …. Ga iets doen buiten je comfortzone en zoek naar waarom dit nu zo buiten jouw comfort zone is en wat je daarvan vindt. Dan ontdek je ook wat je wel fijn vindt.

Vaag gedoe en toch tevreden

Soms heeft de jongere geen boodschap aan een diep onderzoek. Niet klaar voor? Niet in geïnteresseerd? De diepte is ook lastig. Vaag soms. En je moet zelf blijven werken.

Dan ontstaat het spanningsveld tussen de coach en de coachee. Wie werkt er het hardste? En als je dan een betrokken coach bent, werk je vaak zelf het hardste. Dat leer je als coach uiteindelijk los te laten en om te zetten in het inspireren en motiveren van je coachee.

De meeste jongeren in die 13 jaar zijn tevreden geweest, zijn goed terecht gekomen en werken al volop in leuke banen, hebben zich verder ontwikkeld. Velen hebben naar mij doorverwezen wat ik als een groot compliment beschouw. Velen hebben een warm plekje in mijn hart gekregen. Open – eerlijk naar zichzelf – klaar om te groeien en te ontwikkelen en ‘willing to learn’. Dit zijn de mensen waar ‘de wereld’ op wacht en zij komen er zéker.

Mijn vooruitgang

Na deze lange en intensieve periode van mooi werk, focus ik mij nu op de persoonlijke ontwikkeling van loopbaan cliënten. Mensen die aan het werk zijn, mensen die gaan starten met werken, mensen die willen switchen, mensen die nadenken over zichzelf in relatie tot werk, mensen die er moe van zijn. Mensen die zoeken naar carrière-reflectie en carrière-perspectief.

Dat zijn mensen die in een organisatie werken of die in een eigen onderneming werkzaam zijn, mensen in de non-profit en profit sector. In alle gevallen, mensen die zichzelf willen ontwikkelen. Jullie zijn welkom bij mij.